Γεννηθήκαμε μια φορά και δε γίνεται να γεννηθούμε και δεύτερη, κι είναι βέβαιο πως δε θα υπάρξουμε ξανά στον αιώνα τον άπαντα. Εσύ, όμως, ενώ δεν εξουσιάζεις το αύριο, αναβάλλεις την ευτυχία για αργότερα. Κι η ζωή κυλά με αναβολές και χάνεται, κι ο καθένας μας πεθαίνει απασχολημένος.
Αυτή η φράση του Επίκουρου με έβαλε σε περισυλλογή. Πράγματι, όλη η ψυχική μου σύσταση κλονίστηκε για μία στιγμή, για μία χιλιετία που ακόμη ισχύει. Υπάρχει αύριο; αξίζει να προσμένουμε; Κι αν ναι, τι; Για ποιο πράγμα πρέπει να κάνουμε υπομονή; Τι όφελος θα αποκομίσουμε - όντας εκ φύσεως εγωκεντρικό ον, ο άνθρωπος θα κοιτάξει το συμφέρον του, άλλωστε- ;
Υπάρχει, λοιπόν, αύριο; Αξίζει να κρατούμε τις επιθυμίες μας, να μην τις υλοποιούμε αύθις, αλλά να υπομένουμε τα πράγματα όπως είναι; Αν ναι, μέχρι πότε; Ποιο είναι το χρονικό σημείο για την αποπεράτωσή της; "Η Ιθάκη είναι κοντά... Πάντα στο νου σου να έχεις την Ιθάκη", λέει και το ποίημα (το πολυαναφέρω... μάλλον έγινε το αγαπημένο μου).
Αργεί, όμως, η στιγμή που θα ξεμπαρκάρουμε στο λιμάνι, που θα κατέβουμε τη σαπισμένη από την υγρασία προκυμαία, που θα αντιμετωπίσουμε τους μνηστήρες της ζωής μας, που θα αντικρύσουμε, με μάτια δακρυσμένα και καρδιά - επιτέλους- γαλήνια, την Πηνελόπη μας...; Ο πόθος όλων, άλλωστε, είναι η Ιθάκη μας. Το μέρος όπου η ψυχή ηρεμεί, το σώμα λύνεται κι ο χρόνος σταματά κάτω από τη μουσική. Η κατάσταση που κάνει κάθε πόνο, κάθε άλγος να παύει, φέρνει την ύπαρξή μας σε πλήρωση και προκαλεί σε εμάς τέτοια ηδονή (για Επίκουρο μιλούσαμε πιο πριν, άλλωστε), όπου, δακρυσμένα, ταλαιπωρημένα μάτια θα υψωθούν στον ουρανό, παραπονεμένα λόγια θα παύσουν, και το ταξίδι στο σιωπηλό πλανήτη με το αστρικό πλοίο θα περαιωθεί.
Ίσως ξενίσει το νέο ταξίδι. Στο κάτω - κάτω, θα αναρωτηθείτε, γιατί τόσος πόθος για την Ιθάκη, γιατί τόση νοσταλγία για το νόστο, αν δεν είχαμε πρόθεση να μείνουμε; Γιατί ο άνθρωπος είναι ελεύθερο και περίεργο ον. Νιώθει την ανάγκη να μάθει τα πάντα, να κάνει ό,τι δύναται ποιήσθαι. Θεωρεί τη γνώση τη μεγαλύτερη αρετή, κι όλη του τη ζωή πασχίζει να την κατακτήσει. Κι όταν φθάσει στην απόλυτη γνώση, στην αλήθεια, θα δει πως δεν άξιζε, γιατί τόσο καιρό κυνηγούσε φαντάσματα. Γνώση για τα πάντα δεν υπάρχει, κι αν υπάρχει, ο λόγος για τον οποίον είναι τόσο καλά κρυμμένη είναι ο αγνότερος: Η άγνοια είναι η δύναμη που μας ωθεί στην πράξη. Μη γνωρίζοντας πόσο καιρό έχουμε ακόμα, ενεργοποιούμαστε και πράττουμε. Η άγνοια για αυτό το θέμα, μαζί με τη θέληση, είναι οι κινητήριες δυνάμεις κάθε έργου. Η Ιθάκη, όταν ανταμωθεί, θα μας αποχαιρετήσει ξανά, καθώς βάζουμε στόχο άλλες Τροίες.
Το οποίο με κάνει να επανέρχομαι στο ερώτημά μου: Υπάρχει αύριο; Υπάρχει κάτι, το οποίο θα με κάνει να σχεδιάσω το μέλλον και να μη βιάζομαι να εξαντλήσω το παρόν, το σήμερα; Η απάντηση είναι πως όχι. Δεν αξίζει να αναμένουμε ένα καλύτερο μέλλον, τη στιγμή που αφήνουμε το παρόν ανεκμετάλλευτο. Για αυτό, ας σταματήσουμε να κάνουμε μεγαλεπήβολα σχέδια. Αντιθέτως, ας εκμεταλλευτούμε την κάθε στιγμή μας.
Το αύριο που ονειρευόσουν χθες είναι το σήμερα για το οποίο παλεύεις.
Και στην Τροία;
Τίποτε στην Τροία-ένα είδωλο.
Έτσι το θέλαν οι θεοί.
Κι ο Πάρης, μ' έναν ίσκιο πλάγιαζε σα να ήταν πλάσμα
ατόφιο.
κι εμείς σφαζόμασταν για την Ελένη δέκα χρόνια .
We live alone. We die alone. Everything else is just an illusion So, seize the day.
ΑπάντησηΔιαγραφήόπως λέει και ο Καβάφης στην Ιθάκη:
"Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.
Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο.
Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.
Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν."