Ο ουρανός

Τον κόσμο εμείς θα φέρουμε στα μέτρα μας
Πριν να μας φέρει εκείνος στα δικά του

Δεν έχει χώμα άλλο τούτη η γη
Οι θαμμένοι κάνουν χώρο
Γιατί οι ζωντανοί σκοτώνονται αργά
Τα σπαρτά, ο ανθός καίγεται από την αρχή
   από κάτου

Πού να πας; Σε φωνάζουν οι τιμημένοι
Τι να κάνεις όταν ο ήλιος
   ο Κόκκινος
   ο ολόλαμπρος
      σε προστάζει;

Ανάλαβε το χρέος σου
Στο θάνατό τους σκάψε για ζωή
Γιατί δε σε ξέχασε
   δε σε εγκατέλειψε
      σου υπενθύμισε το χρέος σου

Δε στέκεται το δάκρυ στο άγριο πρόσωπο
Δε σηκώνεται ο πόνος στα πληγωμένα χέρια
Ο ουρανός σε βλέπει

Κάτω από την πέτρα
Πάνω από το δέντρο
Πάνω από τη ζωή

Σου φωνάζει η αρμονία να εκπληρώσεις το χρέος σου στη ζωή

Μια φωνή: ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Μια ζωή: ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Μία μονάδα, μία ομάδα, ένας κόσμος ολόρθος
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Σπάει η πέτρα, βγαίνει η ζωή
Λυγίζει η κάννη, χώνεται μολύβι και ουρανός
Ο ουρανός ποτέ του δεν σε ξέχασε

Με τον καιρό, θα πάψει η πέτρα
Με τη βροχή θα κρυφτεί το δάκρυ
Μέσα από τα γένια των νεκρών γεννάται η ελπίδα
Μέσα στην καρδιά των ζωντανών η ελπίδα σου τείνει το χέρι

Φτάνει να σηκωθείς

Ο ουρανός ποτέ του δεν σε ξέχασε
Κάπα Κάπα Έψιλον, Κάπα Κάπα Έψιλον
Η ώρα σταματά
Με μια ανάσα
Με την αριστερή υψωμένη
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Ο ουρανός σε βλέπει
Να χαίρεσαι για τη βροχή που ρίχνει
Ο ιδρώτας σου είναι η απόδειξη της ελευθερίας σου

Πιάνεις το χέρι. Eίναι δικό σου. Nοτισμένο απ' την αρμύρα.

Δικιά σου η θάλασσα. Σαν ξερριζώνεις τρίχα απ' το κεφάλι τής

      σιωπής

στάζει πικρό το γάλα της συκιάς. Όπου και νάσαι ο ουρανός σε

      βλέπει.

Στρίβει στα δάχτυλά του ο Αποσπερίτης την ψυχή σου σαν τσιγάρο

έτσι ναν τη φουμάρεις την ψυχή σου ανάσκελα

βρέχοντας το ζερβί σου χέρι μες στην ξαστεριά

και στο δεξί σου κολλημένο το ντουφέκι-αρραβωνιαστικιά σου

να θυμηθείς πως ο ουρανός ποτέ του δε σε ξέχασε

Γ. Ρίτσος

Το υπερούσιο μέταλλό σου

Όταν με αγάπησες ήμουν Πανσέληνος
Όταν σε αγάπησα ήμουν θεός

Η ποίηση γράφτηκε
Από την ανάγκη μας για ζωή
Το καταφύγιο των τρελών

Το ορμητήριο των επαναστατών

Σχίζει, δαγκάνει
Τους ουρανούς το στέμμα σου. Το φως σου
Χωρίς να καίει, τυφλώνει το λαό σου

Πολλές οι αμαρτίες, που θα διαβάσουν
Οι γενεές, όταν θα σε παρομοιάσουν
Με πορτραίτο του Dorian Gray

Magnificence of the waves

Soulless monsters crawling in the deep
When the abyss smiles at you
Canons shatter our glass perception
Under heavy rain

We live in a beautiful world
In a perfectly imperfect dream
A murder of imploding crows
Of an expanding universe

Sometimes I wish things stayed the same
            Sometimes I thank God for the heartaching pain
Open your eyes

For can't you see?
Or maybe you just don't 
Look any

                                                                            more

Αναφορά στον Μαγιακόφσκι

Αυτές οι στροφές δεν είναι εγκωμιαστικές
Μα δεν θα έγραφε κι αυτό το χέρι ύμνους
Ποια γραφή να φτάσει να αγγίξει
Το έπος του απλού ανθρώπου;

Το μόχθο του μεροκαματιάρη
Το βάσανο του μαθητή
Τα δάκρυα που στάζουν από το μέτωπο της μάνας, τίμιος ιδρώτας
Όταν δεν βλέπει το παιδί λόγω δουλειάς;

Κανείς δεν θα μπορούσε να γράψει κάτι τέλειο
Ή θα ήταν τρελός ή θα ήταν ο κανείς
Το μεγαλείο της καθημερινής ζωής, εκεί σκυμμένο,
                                               να σου που ορθώνεται,
Είναι μόνο αυτό η Ποίηση

Γράφεις για να υπηρετήσεις αυτούς
Γράφεις για να ξεσηκώσεις τους άλλους
Για να ορθωθεί περήφανα το λάβαρο του πόνου
Και να κατακτηθεί η ίδια η ζωή

Ορθό μπροστά στο καυτό μολύβι
Να προταχθεί το προλεταριάτο
Το κόκκινο του αίματος, στο μυαλό και στην καρδιά σημαία
"Όλων των χωρών ενωθείτε!" η τίμια κραυγή

Με ένα ρεβόλβερ στο χέρι
Και στο κεφάλι μας τον Λένιν

Metropolis Pt.1

Αρχικά ερωτικό τραγούδι, συνδέεται με το παρακάτω

Άλωση των Αχαιών, αέναη Αθήνα
Βρίθεεις βροντερούς βρυχηθμούς βοώντων
Γιατί για γέφυρες γανώσαμε το γιόμα
   γρατζουνώντας τις γωνιές σαν γάτες
Δρασκελίζοντας διαστήματα διαλυμένα από τα δεν
Ερχόμενοι επονείδιστα να εξετάσουμε εσένα

Ζητάμε ζέση, ζητιάνοι ζωντανοί
Ή ηγούμενοι από ηθική ηδονή
Θαρρείς και θάφτηκε της θάλασσας το θύμα
   θαρρείν χρη, ένα θαύμα
Ιερόσυλα ιδροκοπούμε, ιντριγκάροντας την ιστορία
Κηρύττοντας τους καθαριους κόπους του κόσμου

Λαγνοκοιτώντας το λούστρο της λύσσας, λαδώνοντας τις λάμπες
Μακελεύουμε μια μακροημέρευση που μοιάζει με μελωδία

Self immolation makes charcoal of our dreams
Act of compassion is to not let this be forgiven

I'll make weapons out of our imperfections
I found music in our dissonance

Αντάρτης, κλέφτης, παλικάρι

Πικρόγελως μη φεύγει, σταυραϊτέ μου

Γιατί σε εσένα έτυχε ο κλήρος της ζωής

Και αν τα μάτια σου θλιμμένα ατενίζουν

Είναι γιατί κοιτάξανε πιο μακριά από όλους

Και αν πέθανες, και αν δε θάφτηκες

Παραμένεις ζωντανότερος από τους ζωντανούς

Και αν κανείς - νομίζεις - δεν σε τραγουδάει τώρα πια

Είναι γιατί σε μάθαιναν νανούρισμα στην κούνια

Ένα τροπάρι γνωστό, ο ρυθμός αργός και στιβαρός,

Όπως οι οπλές του αλόγου στα δύσβατα βουνά

Οι στίχοι μιλούν για ήρωες

Και πράξεις τους "ανίερες"

Τα χέρια πιάνονται σαν τις ζώνες, χιαστί

Μα για μένα θα μείνει πάντα η καρδιά η φλογερή

Ο αγώνας για το βασίλειο της ελευθερίας

Η αγάπη μου για την αγάπη σου, το πάθος το κοινό μας

Ότι η γης αυτή θα αλλάξει γιατί πρέπει να αλλάξει

Το σφυροδρέπανο το κάναμε αστέρι του δικού μας Βορρά

Σε έναν δρόμο στρωμένο με αγκάθια

Η κόκκινη

   Από το δικό μας αίμα,

      κουβέρτα που μας αγκάλιασε

Το στερνό μας λιανοτράγουδο:

Προλετάριοι όλων των χωρών, ενωθείτε!

Ave, Caesar Auguste

Expectantes diem ellam este
Diem irae et furiae iustae
Ventura erit hominibus
Paeteriti scelerum iudicandi

Meditate viros bonos
Sive ut illi dicunt
Indulgentia oraturi et clementia
Quia Deus non habebit Dedus
Quae dies erit illa
Quam homines judicandi sunt
Quantus tremor est futurus
Quando Deus iratus sit cum eos
Iudicaturus eos damnadit
In infernum aeternam tolis eos usti erunt

Quando tempus est futurus
Senex et augustus
   onmituens et atrox
   senex e augustus
Illi annos amplis non obcete ad eum
Quia irridebi te atqui occideret ad hoc momentum

Rex tremendae majestatis
Qui salvandos salvas gratis
Salve me, fons pietatis

Non omnis moriar

Δεν είμαστε ποιητές σημαίνει φεύγουμε,

σημαίνει εγκαταλείπουμε τον αγώνα,

παρατάμε τη χαρά στους ανίδεους,

τις γυναίκες στα φιλιά του ανέμου

και στη σκόνη του καιρού·

σημαίνει πως φοβόμαστε

και η ζωή μας έγινε ξένη,

ο θάνατος βραχνάς.

Γιώργος Σαραντάρης

Το να κάνεις Ποίηση
Όποια μορφή και αν της δώσεις
Σε τέτοιους αντιποιητικούς καιρούς
Σημαίνει ότι ζεις σε έναν κόσμο
Που ασθμαίνει

Σημαίνει ότι παλεύεις και κάνεις το βήμα
Όταν όλοι κάνουν βήματα πίσω

Σημαίνει ότι
Για σένα
Ο θάνατος είναι απλά το σημείο Β
Σε ένα ευθύγραμμο τμήμα
Το μήκος του οποίου
Εσύ ορίζεις


Για να πάρουν τα όνειρα εκδίκηση
Και για να γίνουν τα σκοτάδια λάμψη

The clerkes tale of Leningrad

Λένινγκραντ, 1931. Ο Βλαντιμίρ Μπορίσωφ, ετών 70, κάθεται στην πολυθρόνα του σαλονιού και διαβάζει εφημερίδα. Χαρά τον διακατέχει για τις εξελίξεις, καθώς διαβάζει τον απολογισμό του έτους. Ένας χρόνος που εξαλείφθηκε η ανεργία, που δεν υπάρχουν άστεγοι. Όλο και περισσότερα παιδιά πηγαίνουν σχολείο, στις σχολές. Έκλεισε την «Πράβδα» με ένα χαμόγελο, και την τοποθέτησε στο τραπεζάκι δίπλα του, πάνω στα γράμματα που έλαβε από τον εγγονό του από το Πανεπιστήμιο Σβερτλώφ. Θυμάται τον ενθουσιασμό του στον τρόπο που του ανέλυε την καθημερινότητά του, πώς μετά τα μαθήματα αθλούνταν στις εγκαταστάσεις, πώς πήγαιναν όλοι μαζί εκδρομές που διοργάνωνε το Πανεπιστήμιο, πώς έτρωγαν όλοι στην τραπεζαρία.
   Ευχαριστημένος, σηκώθηκε και πήγε στο παράθυρο να κοιτάξει έξω, τη νέα ζωή που οικοδομούνταν. Κι εκεί κατάλαβε πως δεν ήταν μόνος του στο δωμάτιο.

«Καλημέρα», είπε στον ξένο που αντίκρισε μπροστά του. «Μπορώ να σε βοηθήσω;»

«Καλημέρα Βλαντιμίρ», αποκρίθηκε ο άλλος. «Ήλθα για σε πάρω μαζί μου. Ο χρόνος σου σε αυτή τη ζωή έφτασε στο ολόγιομο του, και είμαι εδώ για να σε συντροφεύσω στη μετάβαση.»

«Α, ναι», είπε με ένα χαμόγελο. «Το αισθανόμουν πως ζύγωνε η ώρα. Ας είναι, λοιπόν! Δε μπορώ να ξεπεράσω την ίδια μου τη φύση».

«Δε φοβάσαι;»

«Τι να φοβηθώ; Ο θάνατος του ανθρώπου είναι νομοτέλεια της φύσης του. Κι αν μου λες πως τέλειωσε ο χρόνος μου εδώ, δε μπορώ να το αρνηθώ. Είμαι έτοιμος.»

«Δεν έχω ξανασυναντήσει κανέναν που να βλέπει το θάνατό του με τόση ηρεμία», είπε ο Χρόνος, ο οποίος απέκτησε ενδιαφέρον στο γέροντα. «Όσοι έχω συναντήσει με αντιμετωπίζουν με φόβο, με λύπη, με θυμό. Είσαι ο πρώτος που δεν έχει τίποτα από αυτά».

«Φαντάζομαι γιατί όλοι οι άλλοι δεν αντιμετώπισαν την ιδέα σου όπως εγώ, όσο ζούσαν. Έλα, να σου εξηγήσω τι εννοώ», είπε και τον προέτρεψε να καθίσει στη θέση κοντά στο παράθυρο. Μπροστά από την καρέκλα υπήρχε ένα τραπεζάκι με μία ξύλινη σκακιέρα. Ο Χρόνος, εντυπωσιασμένος από τη στωικότητα του ανθρώπου, υπάκουσε και κάθισε στη θέση του μαύρου στρατού. Ο Βλαντιμίρ πήρε τη θέση απέναντί του, στα λευκά. «Από τότε που ο άνθρωπος άρχισε να σκέπτεται, προσπαθούσε να εξηγήσει τη φύση του. Από πού έρχεται, τι να κάνει, πού οδεύει. Όσο προχωρούσε ο Χρόνος, όσο εξελισσόταν η Ιστορία, έτσι κι ο άνθρωπος σκεπτόταν σε ολοένα και ανώτερες σφαίρες.» Ο γέροντας άρχισε να μετακινεί τους στρατιώτες, είτε ένα βήμα, είτε δύο. «Οι σφαίρες αυτές, όμως, δεν προσέγγιζαν πάντα την αλήθεια. Πόσοι φιλόσοφοι ανά τους αιώνες απέδιδαν τη φύση μου και τη φύση σου σε μία ανώτερη ύπαρξη; Πόσοι θεωρούσαν ότι εσύ είσαι ένας θεός, ή απότοκος των θεών;  Πόσοι σκέφτονταν ότι οι θεοί έφτιαξαν τους ανθρώπους για βοηθούς τους, ενώ αποδείχτηκε το αντίθετο;»

«Δεν πιστεύεις σε μία ανώτερη ύπαρξη;»

«Η ίδια τη Ιστορία το αποδεικνύει. Δες το! Είναι τυχαίο ότι, όσο εξελίσσεται ο άνθρωπος αρνείται τους προηγούμενους θεούς του; Γιατί συμβαίνει αυτό, νομίζεις; Γιατί έρχεται η γνώση! Δεν χρειαζόμασταν το θεό της φωτιάς από τη στιγμή που καταλάβαμε πώς να την αρχίσουμε! Δεν χρειαζόμασταν ένα δωδεκάθεο, ή ζωόμορφους θεούς, ή τη λατρεία ζώων από τη στιγμή που μάθαμε τα στοιχεία της φύσης, από όταν άλλαξε το σύστημα που είχε ανάγκη αυτές τις θεότητες! Ο χριστιανικός θεός, ο Θεός της αγάπης, δημιουργήθηκε όταν υπήρχε η ανάγκη να μπούμε ιδεολογικά σε έναν νέο τρόπο ζωής. Ξέρεις, η συνείδηση των ανθρώπων εξελίσσεται νομοτελειακά, αλλά ποτέ σε σταθερή τροχιά», είπε. Πήρε τον αξιωματικό που ήταν μπροστά του και διέγραψε μια διαγώνια τροχιά από τη μία γωνία της σκακιέρας στην άλλη. «Δεν είναι μόνο στην ανεπηρέαστη κρίση μας να δώσουμε απαντήσεις στις ερωτήσεις που εμείς θέσαμε, ακριβώς γιατί η ίδια μας η κρίση δεν είναι ανεπηρέαστη.»

«Εσύ ο ίδιος μου είπες ότι ο άνθρωπος φτιάχνει τους θεούς του, και θεωρείς ότι η κρίση του επηρεάζεται από κάτι άλλο πέραν του ίδιου; Από τι;»

«Από την αντικειμενική πραγματικότητα. Αν δεις την εξέλιξη στη Φύση θα καταλάβεις ότι δεν είναι μόνο στο χέρι του κάθε φυτού, του κάθε ζώου πώς θα εξελιχθεί. Είναι αποτέλεσμα του καιρού, των δυνατοτήτων που έχει, των κινδύνων που αντιμετωπίζει. Έτσι κι η κοινωνία εξελίχθηκε, όχι ευθύγραμμα, αλλά με βάση τις συνθήκες, στον άξονα του χρόνου.» Μετακίνησε τον πύργο σε ευθεία γραμμή από τα αριστερά στα δεξιά. «Έτσι κι εμείς, όσο προχωρούσαμε, όπως προχωρούσαμε, σε αυτόν τον άξονα, τόσο πιο κοντά ερχόμασταν στην αλήθεια.»

«Και ποια είναι η αλήθεια;»

«Ότι αυτή η ζωή είναι όλα όσα έχουμε.»

«Κυνικό μου ακούγεται αυτό. Δεν ελπίζεις σε κάτι ανώτερο, σε μία άλλη ζωή; Δεν θα απαλύνει τον πόνο του θανάτου σου;»

«Φυσικά και όχι!», αποκρίθηκε ο Βλαντιμίρ, και ξέσπασε σε γέλια. «Ό,τι σου είπα μέχρι τώρα, όλα αυτά που για τόσο καιρό πίστευαν οι άνθρωποι, τα πίστευαν για να εξηγήσουν κάτι το ανεξήγητο: τον Χρόνο τους σε αυτή τη ζωή! Όλοι τους προσπάθησαν να δώσουν απαντήσεις σε αυτό. Κι όλοι διαψεύστηκαν τραγικά! Δεν είναι η Άτροπος που κόβει το νήμα, δεν είναι ο Άδης που σε θέλει, δεν είναι ένας θεός που σε καλεί πίσω! Η πραγματικότητα είναι που κυριαρχεί σε εμάς. Οι απαντήσεις που έκαναν τόσους αιώνες οι άνθρωποι δεν δόθηκαν ποτέ, γιατί ήταν λάθος το ερώτημα.»

«Και ποιο είναι το σωστό;»

«Τι κάνουμε με το Χρόνο που έχουμε στη ζωή. Πώς θα εκπληρώσουμε την ιστορική μας αποστολή για να οικοδομήσουμε μια κοινωνία, μια αντικειμενική πραγματικότητα ανώτερου επιπέδου, και με αυτόν τον τρόπο, πώς όλοι μαζί θα βοηθήσουμε να φτάσουμε κοντά στην αρμονία μεταξύ του τι μπορούμε να έχουμε και του τι έχουμε.»

«Δε λυπάσαι που τέλειωσε ο χρόνος σου σε αυτή τη ζωή;»

«Όχι, δε λυπάμαι. Αξιοποίησα το χρόνο μου, γνωρίζοντας ότι ήταν περιορισμένος, προσπαθώντας, ποτέ μόνος μου, αλλά όλοι μαζί, να οικοδομήσουμε μια πραγματικότητα για τις επόμενες γενιές. Αξιοποίησα το χρόνο μου όσο καλύτερα μπορούσα, και να τα αποτελέσματα.» Με μία κίνηση του χεριού, ο Βλαντιμίρ έδειξε στον Χρόνο έξω από το παράθυρο, τα παιδιά να παίζουν. «Ο πατέρας μου πέθανε όταν εγώ ήμουν βρέφος. Μεγάλωσα χωρίς να τον θυμάμαι, αλλά το κενό που μου προξένησε αυτή η απουσία δεν μπορεί να συγκριθεί με τον πόνο των όσων έβλεπα γύρω μου. Μεγάλωσα στην πρωτεύουσα της χώρας, χωρίς φαγητό στο τραπέζι πολλές μέρες της εβδομάδας, χωρίς να πηγαίνω στο σχολείο. Η γειτονιά άδειαζε από τις αρρώστιες, από την πείνα, από τις εκτελέσεις του τσάρου, πολύ γρηγορότερα από όσο γέμισε νέα ζωή. Κι η μητέρα μου από την πείνα πέθανε στα δεκαπέντε μου. Κι όμως, ακόμα κι αν εμείς οι ίδιοι δεν το πιστέψαμε, χρειάστηκε αυτούς τους ίδιους, τους πεινασμένους, τους ξυπόλυτους, τους άρρωστους ανθρώπους, για να χτίσουμε μια κοινωνία στο μπόι των αναγκών μας. Δε λυπάμαι, Χρόνε μου, γιατί αφιέρωσα τη ζωή μου στο σωστό δρόμο.»

«Δε φοβάσαι που τελειώνει έτσι απλά η ζωή σου;»

«Όχι, δε φοβάμαι. Γιατί, ό,τι ξεκίνησε από άλλους το κληρονόμησα εγώ, και εγώ θα το κληροδοτήσω στους επόμενους. Δεν είμαστε παρά κομμάτια μιας κοινωνίας σε μία ορισμένη εξέλιξή της. Ακόμα κι ο πιο ξακουστός, ο πιο φοβερός, ακόμα κι αυτοί έχουν να επιτελέσουν ένα έργο, δοσμένο όχι από την ειμαρμένη του, αλλά από τις ανάγκες της εποχής. Όχι, Χρόνε, δε φοβάμαι, γιατί το δικό μου έργο το έφερα εις πέρας. Αν ήμουν λάθος ή σωστός, αυτό θα το κρίνουν οι επόμενοι. Αλλά ξέρω ότι έκανα ό,τι περνούσε από το χέρι μου για να εκπληρώσω το χρέος μου προς την αρμονία.

«Δε θυμώνεις που ο Χρόνος σε νίκησε;»

Ο Βλαντιμίρ, ήρεμος ως τότε, άρχισε να γελάει. «Μα, ακριβώς για αυτό δε θυμώνω, Χρόνε, γιατί δε με νίκησες! Εγώ με τους συντρόφους μου είμαστε η μεγαλύτερη απόδειξη! Δεν νικάς το χρόνο με το να παρατείνεις τη δική σου ζωή. Έτσι κι αλλιώς, κάποτε θα σε βρει. Το ζήτημα είναι αν, ενόσω ζεις, παλεύεις για μια καλύτερη ζωή, τόσο για σένα, όσο και για τους υπόλοιπους. Ξεχνάς τι είπα: ότι δεν είμαστε παρά κομμάτια μιας κοινωνίας, ενός συνόλου όχι μόνο μεγαλύτερου αριθμητικά αλλά και ουσιαστικά. Κοίτα τη σκακιέρα.» Όλοι οι στρατιώτες του Βλαντιμίρ ήταν σε απόσταση αναπνοής από το βασιλιά. «Για να κάνει κάποιος ένα βήμα μπροστά, χρειάζεται όλοι να το κάνουν.» Μετακίνησε το στρατιωτάκι που είχε μείνει πιο πίσω. Τώρα ο ένας κάλυπτε τον άλλο. Ο μαύρος βασιλιάς ήταν μόνος του απέναντι σε όλους τους στρατιώτες. «Και όταν όλοι προχωρήσουν, το επόμενο βήμα θα είναι ακόμα ουσιαστικότερο». Μετακίνησε το στρατιώτη του κέντρου σε σημείο να απειλεί το βασιλιά. Ο στρατιώτης αυτός καλυπτόταν από έναν άλλο. Από την άλλη πλευρά, όλα τα τετράγωνα απειλούνταν από τους στρατιώτες. «Όπως βλέπεις, όλοι μαζί καταφέραμε να οικοδομήσουμε μια ανώτερη ζωή. Χρειαζόταν να κάνουμε βήματα πολλά, και σίγουρα χρόνο. Στην πορεία χάσαμε πολλούς», έδειξε τα πιόνια εκτός σκακιέρας, «αλλά κι αυτοί βοήθησαν να χτίσουμε καλύτερα τη νέα μας ζωή. Βλέπεις, Χρόνε, δε θυμώνω, γιατί καταλάβαμε πώς λειτουργείς. Τώρα πια ξέρουμε ότι σημασία δεν έχει τι ακολουθεί τη ζωή, αλλά η ζωή η ίδια. Είναι το πώς αξιοποιείς το χρόνο που έχεις ο παράγοντας για να τον μετρήσεις. Υπό αυτή την έννοια», είπε με ένα γαλήνιο χαμόγελο και του έκανε νεύμα να δει τη σκακιέρα, «ποιος κέρδισε ποιον, Χρόνε;
» Είμαι έτοιμος. Αντιμετωπίζω το θάνατο με χαμόγελο που αρμόζει στην ιδεολογία μου, με τις γνώσεις που απέκτησα από αυτήν, τη συλλογική πείρα της ζωής που έχουμε όλοι μας. Ο τελειωμένος χρόνος μου δεν θα επηρεάσει την εξέλιξη της κοινωνίας, όπως το τέλος ενός λεπτού είναι ασήμαντο μπροστά στους αιώνες που έπονται. Είμαι έτοιμος.»

Κι ο Χρόνος, που για πρώτη φορά σχηματίστηκε ένα χαμόγελο στο στόμα του, σηκώθηκε από την καρέκλα και πλησίασε το Βλαντιμίρ. Του έδωσε το χέρι του σαν ίσος προς ίσο. «Είσαι όντως με νίκησες», είπε κι έριξε το βασιλιά του σαν ένδειξη ήττας.

Smoke and Mirrors

Το δωμάτιο ήταν σκοτεινό, με ένα ξύλινο κρεβάτι όπου φιλοξενούσε δύο άτομα. Στη γωνία, μία λάμπα θυέλλης έφεγγε αχνά το διάδρομο προς το υπόλοιπο σπίτι. Έκανε κρύο για την εποχή, αν σκεφτεί κανείς ότι ο Αύγουστος στη Μόσχα είναι πολύ ζεστός. Ο Γκεόργκι κι η Ιβάνα Μπορίσωφ είχαν ξαπλώσει για το βραδινό τους ύπνο. Το ένα μάτι ανοιχτό, συνήθεια που απέκτησαν στο πρόσφατο, ταραγμένο παρελθόν. Στο δωμάτιο απέναντι από το δικό τους, ο γιος τους, Βλαντιμίρ, κοιμόταν στην κούνια του.
   Ξαφνικά, ένας θόρυβος ακούστηκε σιγά, σαν θρόισμα φύλλων στη Λίμνη του Πατριάρχη. «Ποιος είσαι εσύ;», ρώτησε  ο Γκεόργκι το μαυροφορεμένο ξένο στο δωμάτιό του. Έψαξε γύρω του για το όπλο, το θλιβερό κειμήλιο που του έμεινε από το στρατό. Ο πιο πιστός του φίλος, ο πιο κοντινός του σύντροφος από τον Κριμαϊκό Πόλεμο, στις μάχες ενάντια στους «εχθρούς».
   «Το όπλο σου δεν θα με βλάψει, οπότε δεν έχει σημασία να το ψάξεις. Δεν ήλθα για να σου κάνω κακό.»
   «Ποιος είσαι;»
   «Είμαι αυτός που ήλθε να μαζέψει όλα αυτά τα οποία σου δανείστηκαν. Αυτός που θα σε βοηθήσει να κάνεις τον απολογισμό. Είμαι ο Χρόνος.»
   «Ο Χρόνος; Χα!» αποκρίθηκε ο Γκεόργκι, μην πιστεύοντάς τον. Σηκώθηκε από το κρεβάτι και έκανε νεύμα στον ξένο να τον ακολουθήσει στην κουζίνα. «Ο Χρόνος μας εγκατέλειψε εδώ και καιρό, ξένε. Η ζωή μας, εδώ και πολλά χρόνια, αυτό μαρτυρά. Τώρα φύγε, μην βρω τελικά το όπλο!»
   «Τι εννοείς “σας εγκατέλειψα”; Είμαι πάντα δίπλα σας».
   «Για τον πόλεμο στην Κριμαία μιλώ, ξένε, πριν πέντε χρόνια! Για τον πόλεμο που έληξε με τόσες καταστροφές! Τόσους νεκρούς! Τόσες διαλυμένες οικογένειες! Και γιατί; Για έναν Αλέξανδρο; Ο τσάρος μας παράτησε μετά τον πόλεμο». Κοίταξε πίσω του. «Αν ξυπνήσει η γυναίκα μου και σε δει θα τρομάξει πολύ».
   «Μην ανησυχείς. Κι οι δύο είμαστε αθόρυβοι στους άλλους. Όλη αυτή η συζήτηση λαμβάνει χώρα στο μυαλό σου, όπου κανείς δε μπορεί να κρυφακούσει.»
   Ο Γκεόργκι πήγε και κοίταξε τη γυναίκα του. Εκείνη κοιμόταν ατάραχα, όπως την άφησε. Κατάλαβε ποιος είναι ο ξένος, για ποιο λόγο ήλθε. Αναστέναξε βαριά. «Ήλθε η ώρα μου;», ρώτησε.
   «Ναι», αποκρίθηκε ο Χρόνος. «Παρολαυτά, πες μου τι σε βασανίζει τόσα χρόνια. Γιατί νομίζεις ότι σας εγκατέλειψα;»
   «Ήμουν εκεί. Ήμουν στον πόλεμο. Αχ, να μπορούσες να το αισθανόσουν, Χρόνε! Σε ένα δευτερόλεπτο, σε μία ανάσα, χάθηκαν αιώνες ζωής! Ό,τι χρειάστηκε χρόνια να χτιστεί, καταστράφηκε σε ένα πετάρισμα των βλεφάρων! Ήταν η στιγμή που εξολόθρευσε τους αιώνες, ήταν το ξαφνικό που διέλυσε το μόνιμο, και εκεί καταλάβαινες ότι μια στιγμή ζωής άξιζε όσο όλα τα χρόνια που δεν κατορθώσαμε να εκμεταλλευτούμε.» Τα μάτια του δάκρυσαν, ένα ρυάκι ξεκίνησε από τη γωνία του ματιού. Δεν το σκούπισε. Η σταγόνα έπεσε απαλά στο πάτωμα. «Κι για σένα που ήσουν εκεί, πρέπει να ήταν η μεγαλύτερη στιγμή σου, φαντάζομαι.»
   «Κάνεις λάθος. Δεν είμαι αγγελιοφόρος θανάτου, δεν είμαι αυτός που καθορίζει το τέλος της ζωής. Υπάρχω αιώνια, πριν και μετά από τη ζωή.»
   «Το ξέρω. Μα, πώς μετράς τη ζωή;  Με ώρες, χρόνια; Αιώνες, ίσως; Όλα αυτά είναι αυθαιρεσίες του ανθρώπου, απέλπιδες προσπάθειες να μετρήσει πόσο έχει μέχρι να κοπεί το νήμα του. Αυθαίρετες μετρήσεις, αυθαίρετες κατατμήσεις… αυθαίρετες πράξεις μιας αυθαίρετης ζωής.»
   «Δεν θεωρείς ότι εσύ καθορίζεις τη ζωή σου;»
   «Όχι, Χρόνε, δεν καθορίζουμε εμείς τη ζωή μας. Ερχόμαστε σε αυτή τη ζωή χωρίς να το θέλουμε, και φεύγουμε χωρίς να το επιζητούμε. Δεν ξέρω αν το πρόσεξες, αλλά και στις δύο περιπτώσεις κλαίμε. Τα δάκρυα που χύνουμε στη αρχή και το τέλος, όμως, δεν ανέρχονται στο πόσα δάκρυα ρίχνουμε στη διάρκεια ανάμεσά τους, ούτε κατά διάνοια. Πόσες φορές πενθήσαμε τους αγαπημένους μας; Πόσες φορές κλάψαμε για τους ζωντανούς; Πόσα… πόσα τραύματα έχουμε πάνω μας, είτε φαίνονται είτε όχι; Τα επιλέξαμε όλα αυτά; Μόνοι μας, τα διαλέξαμε να μας συντροφεύουν; Όχι, Χρόνε, δεν καθορίζουμε εμείς τη ζωή μας. Κάποιος μας έπλασε από το χώμα, κάποιος θα μας ξαναβάλει εκεί, και στο ενδιάμεσο παθαίνουμε περισσότερα από όσα κάνουμε. Εσύ, που μας ακολουθείς σε κάθε βήμα, που μετράς στη ζυγαριά τις επιλογές μας, εσύ που βρίσκεσαι μέσα στη σκιά που αφήνουμε πίσω μας, καθοδηγούμενοι από ένα δανεικό φως, εσύ θεωρείς ότι τη ζωή μας την καθορίζουμε;» Άρχισε να κλαίει εντονότερα, τα δάκρυα που έπεφταν στο πάτωμα θύμιζαν τη συχνότητα με την οποία έπεφταν οι σταγόνες από τη χαλασμένη βρύση. «Όχι, Χρόνε, δεν καθορίζουμε εμείς τη ζωή μας.»
   «Κι όμως» είπε ο Χρόνος σε σιγανή αλλά σταθερή φωνή, μια φωνή που φάνταζε μακριά από συναισθήματα, μακριά από την καθημερινή αγωνία μιας ζωής, από τις τύψεις των ανθρώπων που δεν χόρτασαν τη ζωή τους όπως ήθελαν. «Ακριβώς αυτό, τη γέννησή σου και το θάνατό σου δεν τα καθορίζεις. Έχεις, όμως, μπροστά σου όλη τη διάρκεια από το ένα προς το άλλο, να διαλέξεις ποιος θέλεις να είσαι. Μη μου λες ότι δεν έχεις ευθύνη στο πώς ζεις, στο πώς δρας καθημερινά. Ναι, η σκακιέρα είναι στημένη! Οι κινήσεις, όμως, είναι δικές σου, είτε είναι καλές είτε κακές.» Κοίταξε τον άνθρωπο μπροστά του με θλίψη, γιατί τώρα, στο απόγιομα της ζωής του, μάθαινε πώς έπρεπε να ζει. «Ο χρόνος σου έρχεται στη σωστή του θέση, για το σωστό λόγο και με το σωστό τρόπο.»
   «Το ξέρω», αποκρίθηκε ο Γκεόργκι με ένα πικρό χαμόγελο. «Ξέρω ότι η δική μου ζωή, όπως και κανενός, δεν επηρεάζει εσένα. Έτσι κι ο θάνατος ενός,  ή δύο, ή πολλών, δε θα ανακόψει την πορεία σου. Ερχόμαστε σε αυτόν τον κόσμο κλαίγοντας και κλωτσώντας, βίαιοι κι ασταθείς. Πολλές φορές φεύγουμε με τον ίδιο τρόπο». Αναστέναξε, τα μάτια του ήταν και πάλι στεγνά. «Θα ήθελα, όμως, να δω αυτόν που φεύγει, όχι πλήρης ημερών, αλλά με πλήρεις ημέρες». Κοίταξε το διάδρομο, όπως τον φώτιζε η λάμπα θυέλλης, με αυτό το γλυκό κίτρινο φως. Είδε, στο βάθος, το δωμάτιο του παιδιού του. «Μου επιτρέπεις να κάνω κάτι τελευταίο;»
   «Ελεύθερα».
   Σηκώθηκε και πήγε πάνω από την κούνια του γιου του. Το μωρό κοιμόταν ήσυχο, ονειρευόταν. Το κοιτούσε για ώρα με στοργή. Τελικά, άφησε στην αγκαλιά του ένα ποίημα που του τραγουδούσε για να κοιμηθεί:

Ο χρόνος τρέχει
Τρέχει τόσο γρήγορα
Που δεν καταλαβαίνεις
Τα χρόνια που περνούν

Κι εσύ μεγαλώνεις
Κατάφερες τα όνειρά σου;
Πήραν κι αυτά τη θέση τους
Στην πορεία του χρόνου;

Μην ανυπομονείς για το μέλλον
Μην ζεις για το παρελθόν
Ζήσε την κάθε μέρα
Γιατί η ζωή προχωρά γρήγορα

Ο τροχός του Χρόνου
Γυρίζει πάλι απόψε
Για πάντα αποφασίζει
Τη μοίρα μας

Ο τροχός του Χρόνου
Γυρίζει πάλι απόψε
Χωρίς αιτία ή ρυθμό
Τα χέρια του σε παραλαμβάνουν από τα δικά μου

   Το φίλησε μέτωπο και το σκέπασε με φροντίδα. Το κοίταξε μια τελευταία φορά, τον καρπό των προσπαθειών του για μια όμορφη ζωή σε άσχημες συνθήκες.
   «Είμαι έτοιμος», είπε στο Χρόνο που τον παρακολουθούσε.
   «Ωραία. Πιάσε το χέρι μου».
   Το έπιασε. «Όλοι παραπονιούνται πως η ζωή είναι πολύ μικρή, ένα παιχνίδισμα του φωτός στη σκοτεινή κίνησή σου. Τη στιγμή του θανάτου μας, κάθε κλάσμα ζωής, κάθε κομμάτι της ύπαρξής μας, διαρκεί όσο το τέλος του κόσμου. Η ζωή τότε είναι πολύ μεγάλη για να χωρέσει κάθε είδους αυθαίρετη τομή που κάνουμε. Έτσι τελειώνει ο χρόνος μας, δανεικός όπως είναι: Όχι με κρότο, αλλά με κλαυθμό.» Και έφυγε από αυτή τη ζωή.
   Την επόμενη μέρα, η Ιβάνα βρήκε τον άνδρα της ξαπλωμένο στο κρεβάτι. Τον άγγιξε για να τον ξυπνήσει, και είδε πως ήταν κρύος. Αλαφιασμένη, σκέφτηκε ότι κάποιος μπήκε μέσα στη νύχτα και τον σκότωσε, εξαιτίας του πολέμου. Με έναν τρόμο έτρεξε να δει το παιδί της, αν ήταν σώο. Το βρήκε να κοιμάται γαλήνια, με το χεράκι του να αγκαλιάζει ένα κομμάτι χαρτί.

Hannibal ante portas

Καταρχάς, τα συλλυπητήριά μου στην οικογένεια του σμήναρχου που πέθανε προχθές υπερασπιζόμενος τη γεωγραφική ακεραιότητα της Ελλάδας.  

Σήμερα στις 4:00 (ώρα Ελλάδας) έγινε νέα επέμβαση στη Συρία από το κοινό μέτωπο ΗΠΑ - Μ. Βρετανίας - Γαλλίας. Η δικαιολογία; "Για να σταματήσει η Συρία τη χρήση χημικών όπλων" (Ντ. Τράμπ - aka ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών).

   Για να καταλάβουμε και για να ενδιαφερθούμε (ακόμα και αν, δυστυχέστατα, δεν ενδιαφερόμαστε ακόμα) για αυτές τις επεμβάσεις πρέπει να καταλάβουμε το ποιόν αυτών που, όπως και προχθές, όπως και χθες, έτσι και σήμερα σφαγιάζουν λαούς.

   Είναι οι ίδιοι οι οποίοι το 1950 ξεκίνησαν τον πόλεμο στην Κορεάτικη Χερσόνησο για την ανατροπή του σοσιαλιστικού συστήματος εκεί, αλλά κυρίως για τον έλεγχο της περιοχής. Είναι οι ίδιοι οι οποίοι το 1968 χώθηκαν στο Βιετνάμ για την ανατροπή του σοσιαλισμού και τον έλεγχο των πηγών. Είναι οι ίδιοι οι οποίοι το 1999 βομβάρδιζαν αλύπητα τη Γιουγκοσλαβία και την κατακερμάτισαν προς ιδίον όφελος. Αντίδραση ελληνικής κυβέρνησης; "Ευχαριστούμε την κυβέρνηση των ΗΠΑ" (σημ. πρωθυπουργός Σημίτης). Είναι οι ίδιοι οι οποίοι στήριξαν με αθέμιτα (φυσικά, τι άλλο θα περιμέναμε;) μέσα και off the record τρόπους τις εθνικιστικές κραυγές και τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη το δεύτερο μισό του 20ού αι., αλλά ακόμα και σήμερα, που στηρίζουν νεοναζιστικές κυβερνήσεις στην Ουκρανία, φασιστικές δυνάμεις ανά τον κόσμο (εξοπλίζοντάς τους, χρηματοδοτώντας τους), ανεβάζουν δικτατορίες (βλ. χούντα 1967 - 1974).

   Και μάλιστα, σήμερα επανέφεραν το αηδιαστικό και, ομολογουμένως, παρωχημένο επιχείρημα των "χημικών όπλων". Το ίδιο επιχείρημα που έφεραν το 2004 για τον Σαντάμ, το ίδιο επιχείρημα που έφεραν το 2011 για τον Καντάφι! Ακόμα περιμένουμε αποδείξεις για εκείνα τα χημικά... 
   Ας θυμηθούμε, βεβαίως, ότι πριν τις επεμβάσεις (και τις ονομάζουν "ανθρωπιστικές", βεβαίως βεβαίως, προσβάλλοντας τη νοημοσύνη μας) όλοι αυτοί ήταν "οι καλύτεροι σύμμαχοι της Αμερικής, της ΕΕ, οι καλύτεροι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ για την ασφάλεια και την ευημερία των λαών".

   Και γιατί να ενδιαφερθώ για τα πολιτικά παιχνίδια, τι έχω να αποκομίζω εγώ στη ζωή μου; Γιατί έρχεται ο πόλεμος και σε εμάς. Ποιος νομίζει ότι η Τουρκία δρα ανεξάρτητα με τις παραβιάσεις; Υπενθυμίζεται ότι Τουρκία και Ελλάδα είναι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ από το 1952. Έτσι φέρονται οι σύμμαχοι; Έτσι φέρονται, γιατί η συμμαχία αυτή μόνο εφησυχασμό δε μπορεί να φέρει. Το ΝΑΤΟ είναι αυτό που έχει μεγάλο μερίδιο ευθύνης για το γκριζάρισμα των ζωνών του Αιγαίου, που αμφισβητούνται τα σύνορα ανάμεσα σε 2 χώρες, που διατηρεί την πολιτική των "ίσων αποστάσεων" - βρείτε τα μεταξύ σας, λένε. Είναι αυτοί που έχουν την ευθύνη για τις ΕΚΑΤΟΜΒΕΣ των νεκρών στη θάλασσα στου Αιγαίου, για τον ξεριζωμό τόσων Σύριων από την πατρίδα τους. Ποιος ξεχνά τους χιλιάδες μικρούς Αϊλάν; Ποιος ξεχνά τους χιλιάδες πατεράδες, μανάδες, παιδιά που ξεβράστηκαν στο κύμα;

   Και τώρα αυτός ο πόλεμος έρχεται και προς τα εδώ. Αφήστε τις κορώνες περί ειρήνης, το διάβημα "στώμεν καλώς". Ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος, γέννημα θρέμμα του συστήματος που τον γεννά, δεν αναγνωρίζει ανθρωπιά, ισότητα, καλοσύνη. Δεν προχωρά με καλή τη πίστει και bone fidem πράξεις. Ξέρει πού χτυπά, γιατί χτυπά και τι θέλει να αποκομίσει. Θέλει κέρδη, θέλει κεφάλαιο και θέλει κεφάλαιο για να συνεχίσει να το κυνηγά. Τι ρόλο παίζουν το κούρεμα των επιδομάτων και των μισθών του κόσμου, αν όχι περισσότερα κέρδη για το κεφάλαιο; Τι σκοπό εξυπηρετούν οι απολύσεις και η μη πρόσληψη όταν τα κενά είναι τόσο εμφανή; Τι θέλει να κάνει η κάθε ιμπεριαλιστική δύναμη με τους στρατούς της, όπου προσπαθεί να μεγαλώσει νεκρούς στρατιώτες, νεκρούς κάτω απο ξένη σημαία;

   Για τους λαούς όλης της γης δε μπαίνουν διλήμματα. Δεν υπάρχει ΚΑΝΕΝΑ κέρδος να αποκομιστεί από τη συμμετοχή της χώρας τους στον πόλεμο, ΚΑΝΕΝΑ όφελος να διεκδικηθεί από τη σφαγή και τη θηριωδία. Οι λαοί οφείλουν να υπερασπιστούν τις πατρίδες τους, τόσο από τον ξένο κατακτητή, όσο και από τον εσωτερικό. Και ξέρουμε πολύ καλά ποιος είναι ο εσωτερικός.
   Είναι αυτός που σου αφαιρεί το βιβλίο από το θρανίο και σε κατηγορεί ότι είσαι αμόρφωτος. Είναι αυτός που σου αφαιρεί το ψωμί από το τραπέζει και σε κατηγορεί για την πείνα σου.Είναι αυτός που σε διατάζει να πεθάνεις για αυτόν και μετά δικαιολογείται ότι έπεσες για την πατρίδα σου, μια πατρίδα που δεν θα χαιρόσουν στην εντέλειά της. Για αυτό θέλει επανάσταση, για αυτό θέλει την εργατική τάξη στην εξουσία. Οι προλετάριοι όλων των χωρών δεν έχουν παρά ένα κοινό συμφέρον: Να βγάλουν τις αλυσίδες που τους έχουν βάλει. Να παύσουν οι πόλεμοι, οι καταστροφές, η καταλήστευση από μια χούφτα παράσιτα. Να μπει η επιστήμη, η τεχνολογία, η εργασία στην υπηρεσία των λαϊκών αναγκών, τόσο μέσα στην χώρα όσο και σε σχέση με άλλες χώρες.

Clash in the Catacombs

Η Μοίρα όλων μας διαμορφώνεται από το τι κάνουμε και τι δεν κάνουμε. Μπορούμε να την αλλάξουμε; Ένα αόρατο χέρι γράφει την ειμαρμένη μας μερίδα στον κόσμο ή εμείς τη διαλέγουμε;

Κι είναι ανάλογα με την περίπτωση: Ίσως τα έχουμε στρωμένα όλα μπροστά μας. Ίσως συνηθίζουμε να αφηνόμαστε στα χέρια άλλων να αποφασίζουν για εμάς. Άλλωστε, όλοι αυτοί ενδιαφέρονται.
   Ίσως, όμως, να μην έχουμε αυτή την ευκαιρία. Ίσως πρέπει να μπούμε μπροστά και να χαράξουμε το δικό μας ορίζοντα.

Όταν η καθημερινή σου πάλη γίνεται εναγώνια τροπή ενάντια στο χρόνο, η μοίρα απλώνει το χέρι της να σε αρπάξει. Τότε, το μόνο που έχει σημασία είναι το πόσο γρήγορα τρέχεις.

Στο κάτω κάτω, όλοι μας είμαστε οι αρχιτέκτονες της δικής μας κατάστασης. Το πραγματικά δύσκολο είναι να αλλάξουμε την κατάσταση που εμείς φέραμε με αντίπαλο τις συνθήκες που εμείς συν-διαμορφώσαμε. The choices we make and the things we say create the hands of fate.

Οπότε, πώς ανταπεξερχόμαστε στο δύσκολο αυτό μαραθώνιο, όταν η Μοίρα αδράχνει το χέρι της να σε συλλέξει; Τρέχεις όσο περισσότερο μπορείς. Δίνεις μια "προορισμένα χαμένη" μάχη, ξανά και ξανά, γιατί έτσι μόνο μπορείς να αποδυναμώσεις το κακό, αν όχι να το εξαλείψεις.
 Και τότε φαίνονται οι πραγματικές σου αντοχές.

Η πτήση των κορμοράνων

Η ζωή είναι το χάδι
   που δε μας έδωσε η μάνα μας
Είναι ο κισσός που σκαρφαλώνει
   στην ατέλειωτη πεδιάδα
Είναι η κουρασμένη πτήση των κορμοράνων
   σε ένα σκονισμένο, χρυσαφί ηλιοβασίλεμα

Η ζωή είναι η βαρυγκομιά του στρατιώτη
   εν καιρώ ειρήνης
Η άναρθρη κραυγή των παιδιών
   στην ξύλινη κολυμβήθρα του κόσμου
Ο θεός των μικρών πραγμάτων
   στην πεπερασμένη απεραντοσύνη του σύμπαντος

Η ζωή είναι ένας δρόμος
   στρωμένος με αγκάθια
Και ένα ρόδο που μεγαλώνει
   με νερό γλυφό
Στην τελική, είναι
   οι λεπτοί λαιμοί των πουλιών
      όπως λέει ένας ποιητής

Η ζωή είναι μια φτηνή κιθάρα
   που βγάζει το βαθύτερό μας ήχο
Στο όνομά της, τα τραγούδια που γράφουμε
   Τρέμουν από ολοκλήρωσης επιθυμία
Η ζωή είναι το χάδι
   και το χαστούκι
      που δεν πήραμε από τη μάνα μας

Το Λιμάνι της Αγωνίας

Ζούμε άρρωστα σε άρρωστους καιρούς.
Πολλοί από εμάς κάνουμε μια προσπάθεια να εξυγιανθούμε, οι προσπάθειές μας αποβαίνουν κάπου.
Πολλές, στο πουθενά.
Μερικές, στα μισά της διαδρομής.
Άλλες, σε ένα τέλος που δεν ήταν αυτό που θέλαμε.
Αρκετές, χτίζονται βήμα βήμα.

Χάσαμε το περιεχόμενο και μένουμε στη μορφή.
Χάσαμε το σκεύος και κολυμπάμε στη θάλασσα.
Χάσαμε τη θάλασσα και καρφωθήκαμε στη στεριά
Σαν ναυάγια που μετέφεραν χρυσάφι
Και τώρα μόνο τα ψάρια θησαυρίζουν.

Απέλπιδες προσπάθειες να ευτυχήσουμε.
Τη μία, προσπαθούμε να πείσουμε τους γύρω μας ότι είμαστε καλά.
Την άλλη, τον εαυτό μας.
Αποτυγχάνουμε.

Μία άγκυρα σχηματίζεται στο χέρι μας,
Ένας βράχος μας κρατάει προς τα κάτω
Δράττουμε με γυμνές ελπίδες μια μέρα
Που ο ήλιος δύει στην Ανατολή.

Θέλει προσπάθεια να αδράξεις τη μαγεία,
Να ξεφύγεις από μισή ζωή
Που άλλοι, νομίζεις, χάραξαν για σένα
Και εσύ σκύβεις το κεφάλι.

Χάνουμε γιατί χανόμαστε

Heart Collector

Κλείνοντας τα μάτια, πέφτουμε σε ένα όνειρο. Ο χρόνος σταματάει, και εμείς βλέπουμε τους γύρω μας να παγώνουν. Ένα αδιόρατο άγχος μας τραντάζει. Ο Χρόνος σταμάτησε, κι όμως εμείς είμαστε ο Χρόνος. Το σκοτάδι μας αγκαλιάζει, σαν ένα τρεμάμενο χαμόγελο, σαν τη φωτιά μιας λάμπας θυέλλης που τρεμοπαίζει.

Βυθιζόμαστε.

Ξάφνου, η πλάτη μας ακουμπά ένα ψυχρό και σκληρό πάτωμα. Στο απόκοσμο σκοτάδι βλέπουμε ένα χερούλι να αιωρείται, σαν μιας πόρτας που χάθηκε στη μάχη μεταξύ του χθες και του σήμερα. Λαχταρώντας για φρέσκο ουρανό, το κρατάμε και ανοίγουμε την απόκοσμη πόρτα.

Μα αυτή μας μεταφέρει σε έναν κυκλικό χώρο. Ο Κύκλος της Συλλογής, και εμείς στο κέντρο. Η μουσική αρχίζει να πέφτει αραχνοΰφαντη στα αυτιά μας. Πίσω μας, η πόρτα που ανοίξαμε, παραμένει ορθάνοιχτη. Μπροστά μας, πανύψηλη, ορθώνεται μία πόρτα, κλειστή.

Τρέχουμε να την ανοίξουμε. Περνάμε και επιστρέφουμε στον Κύκλο. Ξαναπροσπαθούμε. Μάταια. Τρέχουμε να βγούμε από την απέναντι, η οποία αλλάζει όσο εμείς πλησιάζουμε: Τώρα πια δεν είναι η πόρτα που θυμόμαστε. Στις σκιές που αγκαλιάζει ενεδρεύουν άλλες φιγούρες. Όσο πιο κοντά φτάνουμε, τόσο λιγότερα μας θυμίζει την πόρτα που γνωρίσαμε.

Οπότε, πώς βγαίνουμε; Ο Κύκλος στέκεται πάνω στις Κολώνες της Γένεσης. Το αέναο σκοτάδι μας περικυκλώνει, εκτός από τον Κύκλο και τις πόρτες. Πώς βγαίνουμε από εδώ, πώς γυρίζουμε στη - γνώριμή μας - πραγματικότητα;

Θέλει περισυλλογή. Εκτιμάμε τις πόρτες, τον Κύκλο, το σκοτάδι.

Συμπέρασμα πρώτο: Η πόρτα πίσω μας δεν είναι η γνώριμη σε μας πια.

Συμπέρασμα δεύτερο: Η πόρτα μπροστά μας μάς γυρίζει στο ίδιο σημείο.

Συμπέρασμα τρίτο: Μια βουτιά στο κενό θα ήταν ατελέσφορη ανοησία.

Άρα: Τρέχουμε προς την πόρτα μπροστά μας. Παλεύουμε να την ανοίξουμε με τον δικό μας τρόπο. Η πρώτη προσπάθεια μάταιη, η δεύτερη μάταιη. Αποθαρρυνόμαστε. Δε θα φύγουμε ποτέ από εδώ.

Και τότε, μέσα στην απελπισία μας, με τη μουσική να ησυχάζει και το σκοτάδι να μας πνίγει, το βρίσκουμε: Εμείς θέτουμε τα δικά μας όρια. Πηγαίνουμε προς την πόρτα, μόνο που τώρα πια τη ρίχνουμε στο κενό από κάτω. Είναι από σίδερο, άρα και βαριά. Θέλει προσπάθεια. Μα ακριβώς εκεί είναι η μαγεία.

Τα καταφέραμε, η πόρτα βγήκε από τη μέση. Στη θέση της, μια τρύπα στο πάτωμα καθρεφτίζει τον κόσμο όπως τον ξέρουμε, τον έξω κόσμο. Βαθιά ανάσα και συνεχίζουμε. Βγαίνουμε στην επιφάνεια σαν παιδί μετά από κατάδυση. Όλοι γύρω μας επέστρεψαν στη ροή του χρόνου. Μας κοιτάζουν με περιέργεια, ανησυχία, τρόμο. Εμείς αλλάξαμε.

Είναι νομοτέλεια το να αλλάζεις και να διαπλάθεσαι μέσα στην κοινωνία. Πρόσεξε, όμως: Κάθε σου βήμα για την αλλαγή, κάθε σωστό και κάθε λάθος σου, πρέπει να το κάνεις για να φτάσεις όποιος θέλεις να είσαι.

Οπότε, καλό σου βράδυ.
Και μην ξεχνάς: Έχεις το πιο τρανό όπλο από όλα.

Οι Λεωφόροι του Μέλλοντος

"Ο Μαρξισμός είναι αξεπέραστος διότι δεν ξεπεράστηκαν οι συνθήκες που τον ανέδειξαν."
- Ζαν - Πωλ Σαρτρ

Μητέρα Πατρίδα
Παράδεισε των άθεων και των κατατρεγμένων
Σπλάχνο από τα σπλάχνα μας
Κι αίμα των οστών μας

Εσύ, που βίωσες το διωγμό
Κι όλοι μας ακούγαμε το κροτάλισμα ξανά
Εσύ, που ένιωσες το δάγκωμα από το αυγό του φιδιού
Και, μαζί σου, χάσαμε κι εμείς κομμάτι

Ένας δρόμος, στρωμένος με αγκάθια
Προς το μοναδικό ρόδο που βίωσε ο κόσμος
Από τον πιο ζωντανό των ζωντανών
Έως τον πιο ταπεινό - μα δεν υπάρχουν πια ταπεινοί

Ζήτω, ζήτω, ζήτω Μητέρα Πατρίδα!
Αρχή του τέλους, magnum opus,
   σαν το γέλιο των παιδιών το βράδυ
Εμείς σε στήσαμε, να μας ανασταίνεις

Εσύ, όπου οι άπλυτοι βουτήξαμε στον αγιασμό σου
Όπου οι σφαγιασμένοι ευωδίασαν
Κάρβουνο, ελευθερία και δυόσμο
Όπου ο φτωχός έγινε άνθρωπος
Και το δίκαιο νόμος

Υψίστη μέρα, ήλθες! Εμείς οι ταπεινοί
Ορθωθήκαμε γίγαντες
Οι πένητες κι οι δούλοι του χθες
Σημερινοί νοικοκύρηδες

Μεγαλύτερη αγάπη, πιο βροντερή μας ιαχή
Η λέξη ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Γράφτηκε με τα νύχια και τα δόντια μας
Στον απέραντο δρόμο της Ιστορίας

Τα δάκρυα κι ο ιδρώτας των τρομαγμένων
Η ζωή των πεθαμένων - 
Τραγούδια κι ύμνοι μας

Με αυτά μεγαλώσαμε, στη σκιά τους γαλουχηθήκαμε
Ιερό μας ψωμοτύρι
Στο φως ενός αιώνιου λιογέρματος

Ψηλά το κεφάλι, κατακτήσαμε τον ήλιο!
Τελευταία ρανίδα των δακρύων, χάνονται σε ένα χαμόγελο
Ο πάγος έσπασε, ο δρόμος χαράχτηκε!
Σεμνή υπογραφή των λαών μας στις Λεωφόρους του Μέλλοντος

Κι εμείς
Ούλοι τούτοι δω
Υμνούμε το έπος
Όχι με λέξεις στο χαρτί
Μα με πράξεις!

Δεν κοιτάμε μακρυά για έμπνευση -
Δίπλα μας, δίπλα και μαζί
Με τους προλετάριους
Και βάζουμε μαζί την ακρογωνιαία λίθο

Να έρθει το ανώτερο αύριο
Σήμερα.
Νόμος του:
Όλοι για έναν, ένας για όλους

Ήρθε το πλήρωμα του χρόνου
Οι δείκτες δείχνουν στο τώρα
Η θύμηση στο χθες
Τα χέρια μας στο σήμερα
Η ματιά στο αύριο
Γιατί το αύριο που ονειρευόμασταν χθες
Είναι το σήμερα για το οποίο παλεύουμε

Αποκάλυψη Τώρα

Σκηνή Πρώτη
Πράξη Πρώτη

[Πάνω στη σκηνή τα φώτα είναι σβηστά. Απόλυτη σιωπή επικρατεί. Ξαφνικά ακούγεται μία ανδρική φωνή. Η φωνή είναι ήρεμη, ενός άνδρα που έχει δει τόσα πολλά, που ξέρει ακόμα περισσότερα, που έχει φτάσει τόσο κοντά στην αλήθεια όσο κανείς.]

- Τρόμος. Ανείπωτος τρόμος. Στη στιγμή του θανάτου όλοι οι άνθρωποι γνωρίζουν μόνο τρόμο. Αυτός είναι που δίνει ώθηση στις σκέψεις, αυτός είναι ο καθοδηγητής κάθε πράξης. Αυτός δίνει τις διαταγές, όταν κάποιος είναι κοντά στην άβυσσο. Έχω δει τρόμο, κι έχω νιώσει το θάνατο. Γιατί πάντα εγώ τον φέρνω.

[Ένα κάθετο φως πέφτει πάνω σε μια μορφή στο κέντρο της σκηνής. Η μορφή, ο ΧΡΟΝΟΣ, είναι καθισμένος σε μία ξύλινη, απλή, άβολη καρέκλα. Φοράει ένα μαύρο χιτώνα που καλύπτει όλο το σώμα. Στα χέρια του φοράει μαύρα δερμάτινα γάντια. Το πρόσωπό του είναι στο ημίφως, καθώς φοράει κουκούλα. Θυμίζει γκροτέσκα φιγούρα.  Κοιτά προς το κοινό, η ματιά σταθερή μπροστά του.]

- Καθ' όλη την ιστορία των ανθρώπων, εγώ ήμουν ο αγγελιοφόρος, εγώ ο ψυχοπομπός. Όσο υπάρχει θάνατος, εγώ θα τον ενσαρκώνω. Όσο υπάρχει απελπισία, εγώ θα φέρνω τη λύτρωση, την εύκολη διαφυγή. Όσο υπάρχει πόλεμος, εγώ θα σμίγω τους λαούς. Όσο υπάρχει πίστη, εγώ θα φέρνω τη διάψευση. Κι όσο υπάρχει προσπάθεια, εγώ θα φέρνω την τελειοποίηση.

[Σηκώνεται από την καρέκλα κι έρχεται στην άκρη της σκηνής, πάνω από τους θεατές.]

- Τρόμος. Παντού τρόμος. Είμαι τα τέρατα στις ντουλάπες των παιδιών, είμαι το σκοτάδι όταν σβήνει το φως. Είμαι η σκιά σου όταν περπατάς στο φως, κι όσο πιο κοντά έρχεσαι στο φως, τόσο μεγαλύτερος γίνομαι. Είμαι αυτός που ηχεί την τελευταία καμπάνα. Είμαι ο καλύτερος φίλος αυτών που τα παράτησαν, κι ο πιο μισητός εχθρός αυτών που δεν καταλαβαίνουν.

Αλλά δεν ήταν πάντα έτσι. Γιατί γνώρισα τον καρπό της ζωής.

[Τέλος πράξης]

La campanella

Έφυγες μες στη φωτισμένη νύχτα
Τα βήματά σου ανακλούσαν στο ασημένιο φως
Η άσφαλτος μαύρη, αίμα κάτω απ' την υγρή σελήνη
Ο φανοστάτης δίπλα σου φρουρός

Τα χαρτιά σου μάζεψα ένα ένα
Τα πήρε ο αέρας, διαβατάρικα πουλιά
Με κοίταξες στα μάτια, γεμάτη αγωνία
Γνωρίζοντας ότι θα ήταν η στερνή φορά

Με είπες άκαρδο κι ασταμάτητο
Μια δύναμη που παρασέρνει τον αέρα
   και βάζει στο νερό φωτιά
Γέλασα πικρόχολα, κι η φωνή σου κάηκε
Αν με ήξερες καθόλου, θα γνώριζες
   ότι κάνω στο κενό βουτιά

Meglio e felici in questa vita, che aspira a esserlo nella prosima, amore.
Va' ora. Addio

Sin after Sin

Στην κοπέλα που μου χάρισε διαμάντια και σκουριά,
Ο χρόνος που περνά
Περνά τόσο γρήγορα που δεν καταλαβαίνεις
Πώς περνούν τα χρόνια

Ο χρόνος της ευτυχίας μας
Δεν μετριέται με δείκτες
Αλλά για πόσο στρεβλώνει τη δική της αντίληψη για αυτόν

Σε λίγο θα έχει τη Ματωμένη Σελήνη
Ίσως είναι που το φεγγάρι θα είναι ολόγιομο
Όταν θα πάρεις τηλέφωνο

What Axl taught Axl

Τι κάνει τον ενεργητικό άνθρωπο διαφορετικό από την απαθή μάζα; Όχι η ανάγκη του να εκφραστεί (αυτό το έχουμε όλοι), αλλά η έκφραση αυτής της ανάγκης.
Είναι αυτό που διαφοροποιεί αυτόν που εκφράζεται από αυτούς που το κρατάνε μέσα τους
Είναι αυτό που τον κάνει για λίγο κάθε φορά να είναι πραγματικά ελεύθερος
Είναι η ανάγκη του να μην αφήνει βαθιά συναισθήματα να τον τρώνε μέσα του
Είναι αυτό που τον απελευθερώνει

It's so easy

Inner Vision

Days in, nights out

Too many winters in my eyes

Will I see you out and about

Or will reality fill my heart with lies?

For too long I've been awake

Too far from my reach

A lasting smile, forsaken promise

As the city around us sleeps

In my inner vision, I saw your heart

Too beautiful for such a world

As you look me in my blind eyes

As you push your silken hair back

As your give me your hand to hold

Or shake

Like acquaintances of old

Nothing less than all

A honey bee, you came buzzing me

Don't lie and say you forgot

Don't deny you know still

Don't lie to me

In my inner vision, I saw your smile

Bright eyes and shapely lips

In a picture frame, unknown the time
Unknown the galaxies apart

Unknown the ages back

When I made you smile

When I tried to make you mine


Well, let the poets cry
Themselves to sleep

When I press the keys, it all gets reversed
The sound of loneliness makes me happier