Συνειρμοί του ξημερώματος

Κοιλάδα της Φουέντε Οβεχούνα
Το χέρι που σε έσπερνε
Τον κεραυνό τώρα κρατάει
Ποιος το σταματάει

   Ένα ρεύμα της φιλοσοφίας είναι ο ιδεαλισμός. Για να αναλύσει κάποιος όμως την έννοια του ιδεαλισμού είναι ανάγκη να αναλύσει την έννοια της φιλοσοφίας.
   Φιλοσοφία είναι η αντίληψη και θέαση της ζωής κι η στάση ζωής που χρωματίζεται, πηγάζει κι αφορμάται από αυτή. Η άποψη για τη ζωή και τα καθημερινά βιώματα διαμορφώνει τη συνείδηση και την αντίληψη του ανθρώπου. Είναι λάθος να αρνηθεί κάποιος ότι κάθε άνθρωπος είναι φιλόσοφος, εφόσον έχει άποψη πάνω στη ζωή του, πολύ περισσότερο μάλλον αν αναλογιστεί ότι οι εμπειρίες καθορίζουν τον ειρμό της σκέψης μας και τη στάση ζωής. Η φιλοσοφία δεν είναι αποκομμένη από την καθημερινή ζωή, με τα προβλήματα, την ανταλλαγή απόψεων, το διάλογο. Δεν είναι οι φιλόσοφοι άτομα αποστασιοποιημένα αλλά ακριβώς άνθρωποι καθημερινοί.
   Η φιλοσοφία λοιπόν διαμορφώνεται από τη ζωή, πηγάζει από τις υλικές ανάγκες και προβάλλει τρόπους να τις εκπληρώσει ο καθένας. Κι εκεί μπαίνουν οι δύο αντίθετες φιλοσοφίες: ο υλισμός κι ο ιδεαλισμός.
   Ο υλισμός είναι το φιλοσοφικό ρεύμα που φέρνει τα προβλήματα, την πάλη και τη θέαση της ζωής "στη γη".. Ο υλισμός συνοπτικά αναφέρει πως τα προβλήματα θα λυθούν με την πάλη. Όλα ξεκινούν από το υλικά, χειροπιαστά προβλήματα κι ανάγκες οι οποίες βασίζονται σε υπαρκτά φαινόμενα, πράξεις, συμπράξεις ίσως. Όλα πηγάζουν από την ύλη, την ύπαρξη. Δεν είναι τίποτα ουρανοκατέβατο. Όλα είναι βγαλμένα από τα σπλάχνα της κοινωνίας, αυτής της κοινωνίας εκμεταλλευτών κι εκμεταλλευομένων, της καταπιεστικής τάξης πάνω στην καταπιεζόμενη. Ο διαλεκτικός υλισμός, του οποίου βάση είναι ο διάλογος, καταλήγει πως η λήξη των προβλημάτων είναι η πάλη. Παλεύεις να λύσεις τα προβλήματα. Είναι αυταπάτη να νομίζει κάποιος ότι θα λυθούν από μόνα τους ή ότι σε κάποιον άλλο κόσμο δε θα υπάρχουν.
   Πάνω στο τελευταίο, ο Χριστιανισμός κι οι περισσότερες θρησκείες που έχουν διδασκαλίες περί υπομονής των μαρτυρίων και των αντίξοων συνθηκών σε αυτή τη ζωή με υπόσχεση έναν καλύτερο κόσμο είναι αυταπάτες. Αν το σκεφτεί κανείς, οι διδασκαλίες αυτές συμφέρουν τους εκμεταλλευτές για να ναρκώνουν τους εκμεταλλευόμενους για έναν Παράδεισο χωρίς καταπίεση, ώστε σε αυτή τη ζωή να αποσοβούν την κάθε αντίσταση.

   Η θρησκεία είναι το όπιο του λαού
   - Καρλ Μαρξ

   Κι εδώ είναι ένα αντίθετο του υλισμού ρεύμα το οποίο ονομάζεται ιδεαλισμός. Ο ιδεαλισμός ανάγει τα προβλήματα, τις σκέψεις, τη ζωή την ίδια στον κόσμο των Ιδεών. Από τους αρχαίους φιλόσοφους, από τον Πλάτωνα, από τον Επίκουρο, έως τη σύγχρονη εποχή, ο κόσμος κατακλύζεται από φιλοσοφίες, απόψεις, ιδέες, επηρεασμένος από τον ιδεαλισμό. Η άρνηση της σύνδεσης των προβλημάτων με την υλική τους βάση οδηγεί, ίσως σκόπιμα, αυταπάτες στους ανθρώπους. Τους οδηγεί μακρυά από τη ρίζα των προβλημάτων, σε μία κοινωνία χωρίς καθημερινότητα, όπως έχει πλαστεί στο μυαλό μερικών φιλοσόφων. Έχοντας έναν ιδανικό κόσμο, τους απομακρύνουν από την κοινωνία στην οποία ζουν, και πολύ περισσότερο από την πάλη για να λυθούν τα προβλήματα. Δε μπορεί κάποιος να ελπίζει σε μία άλλη κοινωνία ζώντας στη συγκεκριμένη και χωρίς να παλεύει να την αλλάξει.
   Ο ιδεαλισμός όμως έχει ένα βασικό χαρακτηριστικό της φιλοσοφίας: Οι ιδέες, η στάση ζωής βασίζεται πάνω σε υλικές ανάγκες. Οι φιλόσοφοι του ιδεαλισμού δεν είναι αποκομμένοι από την κοινωνία, όσο κι αν εντείνουν τις προσπάθειές τους να ξεφύγουν από αυτόν.

   Κι εδώ είναι το ζήτημα: Θα παλέψεις για την καλύτερη ζωή ή θα μείνεις στο όνειρο;

Όταν πεθαίνει βασιλιάς, μη χαίρεσαι λαουτζίκο
Μη λες πως θάν’ καλύτερος ο νυν από τον τέως
Πως θάναι το λυκόπουλο καλύτερο απ’ τον λύκο
Τότε μονάχα να χαρείς: αν θάναι ο τελευταίος

Κώστας Βάρναλης