Αξιολογούμεν μεν μετ' ευτελίας και φιλοσοφούμεν άνευ μαλακίας

  Education is an aerial existance.

   (Με αφορμή ένα διάλογο μ' ένα φίλο, δόθηκε η ευκαιρία να συγκριθούν οι απόψεις σχετικά με την αξια της βαθμολόγησης, και, καθώς η συζήτηση επεκτάθηκε γενικά πάνω στη ζωή, να εκφραστούν γνώμες για την αξία των σχολικών επαίνων και τη σημασία τους για τη μετέπειτα ζωή. Το παρακάτω κείμενο αποτελεί αυστηρά προσωπική γνώμη.) 

   Το σύστημα παιδείας - επαγγελματικής αποκατάστασης, το λαβωμένο σύστημα αξιολόγησης των μαθητών κι η έξαφνη αύξηση της δυσκολίας, πρώτον από τη δευτέρα στην τρίτη λυκείου, δεύτερον από το σχολείο στην πραγματική ζωή, έχει αποτέλεσμα την πλήρη καταρράκωση της ψυχολογίας των μελλοντικών ελεύθερων πολιτών, και δείχνει την αδυναμία και το πρόβλημα που επικρατεί στις σχέσεις κοινωνίας - σχολικής κοινότητας.

   Είναι όλα απόρροια του διεφθαρμένου, μεροληπτικού συστήματος παιδείας. Από το δημοτικό σχολείο ακόμα, όπου οι μαθητές, ενώ δε λαμβάνουν ουσιαστική παιδεία, παρέχονται σ' αυτούς υπέρογκοι κι υποκειμενικοί βαθμοί, μέχρι το λύκειο, όπου η κατάσταση έχει δυσχεράνει και το πρόβλημα διογκωθεί, η ανισότητα βαθμολογίας - ουσιαστικής αξίας του μαθητή γιγαντώνεται.

   Η μεγαλομανία των μαθητών, η έπαρση των γονέων εξαιτίας του "χαριστικού" βαθμού των παιδιών τους, οι πάγιες θέσεις που έχουν για αυτά, τύπου "Το παιδί μου είναι πανέξυπνο, καθώς έχει εικοσάρι στα Αρχαία, τη Χημεία και τη Φυσική" είναι όλα αποτελέσματα ενός λανθασμένου υπολογισμού. Κι είναι άδικο, εφόσον κανείς από τους δύο δεν ευθύνεται για το δώρο των μεγαλόπρεπων βαθμών. Η ειρωνία στη λέξη "δώρο" είναι βαριά. Το ίδιο βαρύ, όμως, είναι και το έγκλημα που κάνουν οι βαθμολογητές.

   Χρειαζόμαστε ορθότερα αξιολογικά κριτήρια. Χρειάζονται οι μαθητές να βαθμολογούνται σύμφωνα με την ουσιαστική εργασία τους. Είναι ανάγκη ο κόπος που καταθέτουν να αποκτά την αξιολόγηση που τους ταιριάζει. Με την έπαρση, το "φούσκωμα των μυαλών", οι μαθητές, οι μελλοντικά ενεργοί πολίτες είναι απροετοίμαστοι για την κοινωνία που τους περιμένει, η εικόνα που είχαν θέσει για τους εαυτούς τους θρυμματίζεται κάτω από το βάρος των σκουριασμένων γραναζίων της σκληρής, όπως την ονομάοζουν πολλοί, πραγματικότητας. Έτσι, σχηματίζεται μία άβουλη μάζα, η οποία δεν έχει δική της άποψη πάνω σε κείμενα θέματα, μόνο γίνεται έρμαιο των δημοκολάκων, των σφετεριστών και των δημαγωγών, οι οποίοι, με ορισμένες εκφράσεις που αγγίζουν το αίσθημα δικαίου του λαού, που τραγικά δεν πραγματοποιούνται, λαμβάνουν την εξουσία πάνω σε αυτούς, με σκοπό να ιδιοποιηθούν τη θέση που τόσο πολύ χαρακτήριζε τη δημοκρατία.

   Κριτική. Η αρχή που εισέρχεται ως μέτρο στα πάντα. Κριτική να ασκούμε, σύμφωνα με τα δικά μας κριτήρια. Όσον αφορά τα μέτρα που θέτουμε στην κριτική μας, αυτά είναι υποκειμενικά. Ο στόχος όμως είναι ένας: Το ευρύτερο συμφέρον. Το συμφέρον της κοινωνίας έγκειται στην ευημερία της. Πώς, όμως, θα ευημερίσει, αν όχι έχοντας κοινωνικοποιήσει σωστά τους πολίτες, ήδη από τα πρώτα στάδια της ενεργής ζωής τους; Πώς θα τους προετοιμάσει για τη μελλοντική ζωή, τη στιγμή που από μικρούς μας εκπαιδεύει ότι η μέτρια μελέτη (όχι η μελέτη από μέτριους μαθητές - έχει διαφορά) επιφέρει άριστους βαθμούς, όταν μας εγκαθιστά στο μυαλό την ιδέα πως με λίγη δουλειά έρχονται μεγάλα βραβεία, ότι όλα είναι εύκολα, όπως στο σχολείο;

   Ένα κοινό μυστικό: Στη ζωή κανείς δεν μπορεί να πει ότι είναι δύσκολη, εύκολή ή τέλεια. Ο καθένας έχει τα δικά του προβλήματα, μοναδικά σ' αυτόν. Έχει, όμως, και την κάθε στιγμή αποκλειστικά σ' αυτόν αφιερωμένη. Το πώς αντιλαμβανόμαστε τα βάρη, την ελαφρότητα, τη λύπη, τη χαρά, είναι υποκειμενικά. Όπως και στη ζωή, έτσι και στο σχολείο, τον πυρήνα της παιδείας και μετέπειτα της υγιούς ζωής, τίποτα δεν είναι δύσκολο ή εύκολο. Οι έπαινοι, όμως, έρχονται μέσω της προσπάθειας, της συστηματικής μελέτης. Η μόρφωση που παρέχεται δεν είναι ιδανική, είναι, όμως, απείρως περισσότερο προτιμώμενη από τη λαβωμένη απόκτησή της.